THÔNG BÁO
BAIXAN.NET
Gợi Nhớ Quê Hương
Họ Đạo Bãi Xan

Nhà Thờ Bãi Xan

Tình Quê Bãi Xan
  • Những dòng kỷ niệm.
  • Những ngày tháng xa quê.
  • Bãi Xan vùng đất Phương Nam với con người hiền hòa, thật thà chơn chất.
  • Mỗi khi qua Miền Tây tôi lại nhìn những con sông dài.
  • Mỗi khi qua dòng sông tôi lại nghe nỗi đau đời ai.
Đối Tác Bãi Xan
 

NHỮNG CƯ DÂN ĐẦU TIÊN CỦA HỌ ĐẠO BÃI XAN


Ngày đăng: 03/05/2013 Lượt xem: 2734

GIA ĐÌNH ÔNG CẢ MẬU

Người có công gầy dựng nên đất Bãi Xan là ông CẢ MẬU. Ông là người gốc ở Khánh Hòa (Nha Trang). Gia đình ông theo đạo Công giáo, lại giàu có, nên hay bị những người ngoại đạo thù oán.

Một hôm được tin ông Cai Tổng tên là Gồng, định bắt hết cha con ông để nộp cho quan, ông vội vàng giữa đêm khuya, mang ít đồ đạc xuống ghe cùng vợ con đi trốn. 
Trên ghe có tất cả 26 người, gồm 2 vợ chồng ông, 4 con trai, 4 con dâu, 1 con gái, 1 con rể, cùng 14 đứa cháu. Trên đường lánh nạn vào Nam, ông chỉ nguyện xin tìm được một khu rừng nào đó để ông và gia đình có thể định cư và được yên ổn làm ăn.

Lúc vào sông Hàm Luông, ông đậu ghe tại Vàm Nước Trong (Mỏ Cày, Bến Tre). Lúc đó có một ghe nhỏ khác cũng vào đâu gần ghe của ông Mậu để tránh sóng. Trên ghe có một bà lớn tuổi và một đôi vợ chồng trẻ. Khi ghe đậu lại xong, bà lớn tuổi trên ghe thở phào nói: “hồi qua sông, tưởng ghe chìm luôn rồi. Thật nhờ Chúa ban ơn …”.

Biết ghe kia là người đồng đạo với mình, ông CẢ MẬU liền làm quen và mời qua ghe mình uống nước trà. Ông hỏi thăm ở đâu có đất rừng khai hoang được để gia đình ông đến định cư và sinh sống. Ông cũng cho biết gia đình con cháu đều có đạo hết. Bà kia mới chỉ cho ông biết gần nhà của bà ở xã Đức Mỹ, có một nơi rừng chưa ai khai phá gọi là GIỒNG TƯỢNG, ở đó có voi, cọp, nhưng lại là nơi rất yên ổn .

Hôm sau, ông Cả Mậu chèo ghe theo bà này về neo tại rạch GIỒNG TƯỢNG. Ông và con trai con trai con rể lên bờ, mang theo dao mát để phòng khi gặp thú dữ. Sau khi quan sát địa thế, ông  thấy được, nên bắt đầu ruồng Rạch Giồng để đem ghe vào đó.
Ông đuổi voi và các thú dữ đi xa và từ từ khai khẩn đất. Đất trồng thứ gì cũng tốt. Lại thêm ở đây cũng có đủ thứ thịt rừng, như kỳ đà, chồn, heo rừng, nai, khỉ, hươu, cá chim nhiều vô kể. Ruồng rẩy xong, ông bắt đầu cấy lúa và rất trúng mùa nên cuộc sống gia đình ông mỗi ngày thêm ồn định và sung túc.

Qua năm sau, bà già ở Đức Mỹ lúc trước đã dẫn ông về đây, với một số gia đình Công giáo khác ở Đức Mỹ cũng dọn về lập nghiệp tại Giồng Tượng, nâng tổng số lên được 7 gia đình.

Ít năm sau, vợ chồng ông Mậu và một người con trai chết, còn lại 3 người con trai và 1 người con gái với gia đình của họ.

Có thể nói được gia đình của ông Mậu là những cư dân đầu tiên tại đất Bãi Xan ngày nay.

GIA ĐÌNH ÔNG BỐN 

Vào năm 1780, lúc Tây Sơn gây loạn, đã có một số bổn đạo từ Miền Trung như Phan Thiết, Bình Định, chạy lánh nạn vào Nam. Nhiều gia đình đã qui tụ lại tại gần Cái Bông, nơi gọi là Gãnh MÙ U thuộc tỉnh Bến Tre. Trong số này có gia đình ông Bốn. Sau khi ở Cái Bông một thời gian, ông Bốn dọn gia đình về Bãi Xan Giồng Tượng.

Già đình ông Bốn đã khai khẩn cánh đồng ấp Hạ ngày nay, do đó cánh đồng này cũng có tên là đồng ông Bốn.

Ông Bốn và gia đình chỉ ở Giồng Tượng một thời gian ngắn, không rõ bao nhiêu năm. Sau đó vì sự xích mích với người chị, nên ông dọn về lập nghiệp ở Sóc Rùm, nay gọi là Giồng Rùm hay Phước Hảo.

GIA ĐÌNH ÔNG ĐẨU 

Một thời gian sau nữa, có một số bà con của ông Bốn đang ở Cái Bông cũng kéo nhau về Giồng Tượng Bãi Xan. Trong số đó, có ông Đẩu và ông Ký. 

Riêng ông Đẩu có người cha là ông NGUYỄN THANH SIÊU được nhiều người mến chuộng, vì ông làm nghề thầy thuốc, lại rất thông chữ Hán nên những con của ông người nào cũng giỏi chữ nghĩa. Có lúc ông cũng có giúp việc cho quan Thượng Bộ tại Ba Giông, Mỹ Tho.

Theo báo Nam Kỳ Địa Phận, ông Đẩu con ông Siêu có một người em làm linh mục có tên là cha Phaolồ là một thầy cả tài năng đã có công giúp Đức Cha Bá Đa Lộc rất nhiều chuyện lớn.

Ông Đẩu cũng là anh vợ của quan Huyện Vũng Liêm, là người co uy tín và thế giá, ông đã phối hợp với đám con của ông cả Mậu và một số gia đình khác từ Cái Bông mới qua sau, để chính thức thành lập nên Họ đạo Bãi Xan còn tới ngày nay.

Đây là thời điểm khoảng năm 1810-1813, vào giữa triều đại của vua Gia Long.

NHỮNG CHI HỌ KHÁC Ở BÃI XAN LÚC ĐẦU

Chi Họ LẠI: do ông LẠI VĂN BƯỜNG cũng là người đến từ Cái Bông có tất cả là 8 anh em. Ông Đẩu phân chia cho chi này phần đất gần sông Cái, cạnh Vàm Giồng. Khu này không được yên ổn vì gần sông hay bị cướp phá. Tuy nhiên, gia đình ông  Bường nhờ đông người cũng khai phá đất và sống được yên ổn.

Chi Họ LÊ: ông LÊ NGỌC LÀNH là cựu quan ở Huế, bị giặc Tây Sơn quấy phá nên vào lánh nạn ở Cù Lao Tây. Đến khi Gia Long thắng trận và lên ngôi, ông đem gia đình về Bãi Xan sinh sống. họ Lê đông người nhứt ở Bãi Xan và khai khẩn đất phía Rẩy trên tức là Ấp Thượng ngày nay.

Chi Họ TRẦN: do ông TRẦN VĂN KHẢ chiếm vùng đất phía trong Giồng Nhánh ngày nay. Ở Bãi Xan người ta cũng hay nói: “ Xóm Giồng Nhánh là Gánh Họ Trần” ông Khả cũng là người từ miền Trung vào, và định cư tại Cái Bông trong thời kỳ bắt đạo. Ông và gia đình đến Bãi Xan khai phá vùng đất Giồng Nhánh đang còn hoang vu và cánh đồng Đất Giây (Ấp Thượng bây giờ).

Chi Họ NGUYỄN: là dòng họ ông cả Đẩu (như đã nói ở trên) sống ở vùng ấp Hạ ngày nay.

Chi Họ NGÔ: không rõ nguồn gốc, chiếm giữ ấp Trung. Có nhiều gia đình giàu có nỗi tiếng, như Ngô Công Triệu , Ngô Công Thiều , bà Ngô Thị Tranh (vợ ông câu Thuần, thân sinh của Cha Bình, Cha Trị).

(còn tiếp)
GIẢI THÍCH MỘT SỐ TỪ NGỮ

Quay Lại



TIN TỨC LIÊN QUAN

BÌNH LUẬN:

Họ Tên:

Email:   

Tiêu đề:

Nội dung:




del
LIÊN HỆ

phuongnam_bx@yahoo.com