PHẦN HAI: NHỮNG CHA SỞ ĐÃ GIÚP BÃI XAN
Ngày đăng: 05/05/2013 Lượt xem: 1400
CHA ĐIỀN (1825 đến 1840)
Có thể trước đó nhiều năm, khi họ đạo mới được thành lập, cũng có các cha đi tới đi lui thăm viếng, làm lễ hay ban các bí tích. Nhưng đến năm 1825, thì cha Điền mới tới cất nhà và ở luôn với bổn đạo. Vậy có thể nói đây là cha sở đầu tiên của họ đạo Bãi Xan.
Không biết cha quốc tịch gì? Có người nói cha thuộc dòng Phanxico. Trước đây cha ở Đất Đỏ và có lẽ Đức Cha Taberd đã chính thức sai cha về Bãi Xan.
Chính Cha Điền là người đã cất cho họ đạo Bãi Xan cái nhà thờ đầu tiên, vào năm 1830, tại địa điểm đầu trong của Rạch Vàm Tượng, tức là tại khu nhà thờ hiện có bây giờ. Chính cha đã tổ chức bổn đạo đào thêm con kinh Vàm Giồng vào đến cống Bầu Thuận hiện nay, để lấy nước xài và để ghe cộ có thể vô tới nhà thờ được.
Nhà thờ đầu tiên này lợp lá, cất theo kiểu “nhà cao cẳng” của người Miên.
Vừa làm xong nhà thờ thì có chiếu chỉ cấm đạo của vua Minh Mạng để ngày 06/01/1833. Sau đó lính huyện Vũng Liêm được sai tới triệt phá nhà thờ. Nhưng khi lính phá xong đi mất thì bổn đạo lật đật đem cây nhà thờ đi ngâm, chờ có cơ hội để cất nhà thờ lại. Nhưng một thời gian sau cây cối điều bị hư đi hết.
Cha Điền ở Bãi Xan được 15 năm, cha ẩn trốn trong nhà bổn đạo, lúc làm lễ tại nhà tư nhân, phải có người gác bên ngoài. Nếu có người lạ đến thì lật đật gom đồ lễ vào rương rồi đem chôn liền.
Cha Điền qua đời năm 1840, xác được chôn nơi Đất Thánh của của họ đạo. Đến năm 1887, cha sở Báu (Leprince) muốn lấy cốt cha đem vào nhà thờ, nhưng khi đào lên không còn gì, chỉ còn chút di vật , đem chôn chung với hài cốt của Cha Bề trên Borelle tại nhà thờ ở ngoài sông Cái. Sau cải táng một lần nữa đem về Đất Thánh Bãi Xan hiện nay, cũng chôn chung mộ với cha bề trên Borelle, tổng đại diện địa phận Tây Đàng Trong. Trong mộ này cũng có cha Hiển.
CHA GIOAN THIỀNG ( 1840-1846)
Trước khi đến Bãi Xan thì cha giúp họ cái Nhum. Khi đến Bãi Xan, không còn Nhà thờ nhà thánh gì, nên cha ở đậu trong nhà ông trùm Tường là con của ông cả Đẩu, người sáng lập họ đạo. Khi có ai đến rước cha giúp kẻ liệt, cha mắc áo như dân thường, vai thì vác cần câu, thỉnh thoảng ngừng lại câu một chút để không ai để ý. Khi rảnh rỗi cha hay làm việc lặt vặt ngoài vườn. Mỗi tuần cha chỉ làm lễ ngày Chúa nhựt.
Khi quân Pháp chiếm Nam Kỳ, cha bị các quan Việt Nam bắt và lên án tử hình tại Mỹ Tho. Nhưng sau đó được đổi thành án chung thân và bị đầy ra Bà Rịa. Người chết năm 1861 sau nhiều năm mang gong cùm gian khổ .
CHA LOORRENSO LÂN (1846-1850):
Cha Lân đến Bãi Xan từ Mặc Bắc lúc đầu thời của vua Thiên Trị. Lúc đó việc bắt đạo có vẻ lơ là, nên cha rất hăng say lo cho người lương trở lại đạo. Tuy nhiên chẳng bao lâu, lệnh bắt đạo lại được ban hành dữ dằn hơn trước. Ngài không làm gì được nhiều. Ngài qua đời năm 1850.
CHA PHILIPPHE MINH ( 1850-1852)
Trong thời kỳ cấm đạo của vua Thiệu Trị, Đức cha Đôminicô Lefèvre trốn ẩn lên vùng Lái Thiêu, và giao cho Cha Borelle là Tổng Đại diện phụ trách các họ đạo phía nam. Cha Borelle ở Cái Nhum, lo dạy các em để gửi về trường La Tinh bên Lào. Cha Philipphe Minh thì được giao nhiệm vụ đi ban phép thêm sức ở các nơi.
Năm 1950 cha Lân chết, cha P.Minh đến Bãi Xan, và ở lại luôn trong nhà ông cậu Tỵ hoặc nhà Thầy Thanh ở trên Rẩy (ấp Thượng). Lúc này họ đạo không còn nhà thờ và nhà xứ, nên cha Minh có cất một nhà thờ nhỏ bằng lá, gần nhà bà Xuyến. Bà Xuyến nuôi tằm để che mắt người lạ, nhưng bên trong đó là nơi cha Minh làm lễ. Giúp lễ cho cha Minh có chú Bình, sau lớn lên cũng đi tu và làm linh mục.
Năm 1852, cha Minh được bề trên đổi đi Mặc Bắc thay cha Lựu. Ngài bị bắt khi đang ở nhà ông Trùm Lựu. Ngài bị án tử hình và bị trảm huyết tại Cái Sơn Bé cũng gọi là Đình Khao, Vĩnh Long ngày 03 tháng 07 năm 1853 và được phong thánh năm 1988.
CHA TUYẾT (1854-1860)
Năm 1854 cha Tuyết đến thay cha Minh sau khi cha Minh bị chém đầu ở Đình Khao. Lúc này ai cũng lo sợ cho chính mình khi giấu các cha trong nhà. Nên các cha phải đổi nhà luôn để tránh gây họa cho người khác.
Vào tháng 7 năm 1860, chính là lúc bắt đạo đáng sợ nhứt, thì cha Borelle (cha Tổng đại diện) từ Cái Nhum đến Bãi Xan tổ chức cấm phòng cho các cha ( có cha Tuyết, cha Hiển, cha Nhơn ….) tại nhà của ông Mùi bà kẹo ở ấp thượng,. (có người hiện giờ còn biết bà Kẹo, bà sống rất thọ, nhà bà ở cạnh nhà ông 9 Tần trên ấp thượng ngày nay). Thình lình lúc đó cha Borelle lâm trọng bệnh. Sau ít ngày cha trút hơi thở cuối cùng tại nhà bà này. Để tránh người ngoài biết, người ta tẩn liệm cha ban đêm và đem chôn cha trong vườn của ông bà. Sau đó, ông bà đã trồng rau rát trên mộ của cha để không ai biết… Năm 1887, cha sở Báu (Le Prince) mới đem hài cốt cha Borelle vào nhà thờ ngoài sông cái.
CHA HƯƠNG (1860-1962)
CHA HIỂN(1862-1865)
Cha Hiển là người gốc Cái Nhum. Trước khi đến Bãi Xan, cha có giúp họ Bà Rịa một thời gian. Cha Hiển có công la việc xây cất nhà thờ Mả Vôi. Người cũng có cất thêm một nhà nguyện nhỏ chỗ cống Bầu Thuận bây giờ để dâng kính Đức Mẹ. chỗ này cũng là chỗ cha Điền trước đây đã cất nhà thờ đầu tiên cho họ đạo cũng là chỗ cùng của con rạch Giồng Tượng.
Nơi Nhà Nguyện kính Đức Mẹ này, hằng ngày cha Hiển lo dạy sách phần cho trẻ nhỏ rước lễ vỡ lòng hay Bao Đồng, cũng là nơi ngài dạy giáo lý chầu nhưng cho những người ngoại mới trở lại đạo.
Cha Hiển cũng có cho một số đồng nhi nữ đi tu nhà phước cái Mơn. Cha Hiển cũng rất giỏi về âm nhạc va ca hát. Đặc biệt thời cha, Bãi Xan có một nữ tu làm bà mẹ nhà kín Sài Gòn tên là Cái Thị Ngợi. Bà Ngợi nhờ ơn Chúa soi sáng có thể biết trước về những chuyện tương lai sẽ tới.
Cha Hiển đã coi sóc Họ Bãi Xan nhiều năm. Lúc sau người bị yếu sức vì bệnh lao. Một lần đi Cái Nhum thăm bà con về, ngài đã qua đời, ngài được chôn cất tại nhà thờ mả vôi. Thời cha Báu Leprince cha Hiển được lấy cốt đem ra chôn tại nhà thờ ngoài sông Cái, chung với hài cốt của Cha Điền và cha tổng đại diện Henry Borelle.
Cuối cùng, (không rõ năm nào) hài cốt của 3 cha lại được lấy cốt và đem về chôn tại đất thánh Bãi Xan ngày nay chung trong mả của cha Borelle.(trên mộ hiện nay ghi năm1860, là năm qua đời của cha Borelle).
(còn tiếp)
NHỮNG CHA SỞ ĐÃ GIÚP BÃI XAN -2
Quay Lại
TIN TỨC LIÊN QUAN