THÔNG BÁO
BAIXAN.NET
Gợi Nhớ Quê Hương
Họ Đạo Bãi Xan

Nhà Thờ Bãi Xan

Tình Quê Bãi Xan
  • Những dòng kỷ niệm.
  • Những ngày tháng xa quê.
  • Bãi Xan vùng đất Phương Nam với con người hiền hòa, thật thà chơn chất.
  • Mỗi khi qua Miền Tây tôi lại nhìn những con sông dài.
  • Mỗi khi qua dòng sông tôi lại nghe nỗi đau đời ai.
Đối Tác Bãi Xan
 

PHẦN BA: NHÀ THỜ VÀ ĐẤT THÁNH BÃI XAN


Ngày đăng: 08/05/2013 Lượt xem: 1680

Nhà thờ là trái tim của họ đạo, thường Nhà thờ ở đâu thì Đất Thánh cũng ở đó. Tuy nhiên, tại Họ đạo Bãi Xan chúng ta, vị trí nhà thờ bị thay đổi theo dòng lịch sử đến 4 lần. Do đó, Đất Thánh cũng không ổn định ở một vị trí nào, vấn đề bốc cốt, dời mồ mả là chuyện thường xảy ra. Ví dụ bốc cốt mộ cha Borelee, cha Điền, cha Hiển tại nhà thờ Mả Vôi được dời ra ngoài vàm. Sau đó lại bốc cốt cả 3 cha đem vào Đất Thánh ngày nay. Do tình trạng này mà có thể nhiều mồ mả của tổ tiên thời xa xưa không khỏi bị thất lạc.

Rất tiếc là các Nhà thờ trước đây của Bãi Xan chẳng còn hình ảnh nào lưu lại. Ở đây chỉ nói vắn tắt về sự hình thành và thay đổi của nhà thờ Bãi Xan từ khi thành lập họ đạo cho đến ngày nay, để mọi người có thể biết và truyền đạt lại cho con cháu sau này chuyện nhà thờ và  chuyện đất thánh của Bãi Xan mình ngày xưa ra thể nào. Có thể nói: Nhà thờ và Đất Thánh Bãi Xan là tài nguyên quý báu nhất mà ông bà tổ tiên ngày xưa đã rối để lại cho con cháu ngày nay.

VỊ TRÍ KHÁC NHAU CỦA NHÀ THỜ

  + NHÀ THỜ BÃI XAN THỨ 1 (hay nhà thờ đầu tiên): do Cha Điền cất năm 1830 tại ngay mảnh đất nhà thờ hiện giờ, cất theo kiểu nhà sàn, lợp lá. Nhà thờ này mới cất chưa đầy 3 năm thì có chiếu chỉ cấm đạo của vua Minh Mạng, lính Vũng Liêm tới triệt phá. Đến năm 1850 Cha Philipphe Minh đến giúp Bãi Xan vẫn không có nhà thờ, Cha có cất một nhà lá nhỏ tại rẩy trên để tạm làm lễ và cử hành các Bí tích(tại nhà bà Xuyến?).

Nhà thờ đâu tiên này của họ đạo Bãi Xan tính đến nay được 182 năm (1830-2012).

   +  NHÀ THỜ BÃI XAN THỨ 2: là nhà thờ cha Hiển cất tại Mả Vôi năm 1861, tại chỗ nhà sáu Chứa bây giờ, đây có thể cũng là nhà thờ nhỏ, thô sơ và tạm thời thôi vì lúc này cơn bắt đạo thời vua Tự Đức vẫn còn. Nhà thờ này đến nay nếu còn cũng được 151 năm.

   +  NHÀ THỜ BÃI XAN THỨ 3: Được Cha Péguet cất năm 1867 tại Vòm Giồng, ngoài mé sông cái. Nhà thờ này tương đối lớn vì bổn đạo lúc này đã lên đến 1200 người. Nhưng mới cất xong khoảng một năm, nhà thờ này lại bị gió bão cuốn sập và Cha Thịnh đến thay thế Cha Péguet phải làm lại. Nhà thờ này hiện nay không còn di tích nào vì đã hoàn toàn tuôn đổ xuống sông cái. Nhà thờ này nay nếu còn cũng được 145 năm.

   +  NHÀ THỜ BÃI XAN THỨ 4: do cha Lân bắt đầu cất năm 1983 và xong năm 1986 tại địa điểm như thuở ban đầu, tức là điểm Nhà thờ hiện giờ, Nhà thờ xây cuốn nền, tường xây gạch, cột cây căm xe, lợp ngói móc, rộng 22m, dài 45m có hành lang 2 bên, tháp cao 27m. bổn mạng nhà thờ là THÁNH GIA THẤT hay THÁNH THẤT HỘI.

Nhà thờ này Cha Giuse Thiện đã khởi công sửa chữa lại năm 1957, Cha Raphae Diệp và Cha Têphanô Hồng tiếp tục đến đời Cha Simon Hòa năm 1964 mới hoàn thành. Nhà thờ này tính đến nay được 120 năm.

ĐẤT THÁNH BÃI XAN

Theo truyền thống ở đâu có nhà thờ ở đó có Đất Thánh.

Theo tài liệu, đất xây cất nhà thờ cũng như đất thánh Bãi Xan hôm nay đều do con cháu của ông cả Đẩu dâng cúng. Người đó có tên là Lài con ông Lượng cháu nội của ông cả Đẩu.

Bà Lài sống độc thân đến khi qua đời các anh em mới dâng phần đất của bà cho họ đạo để xây Nhà thờ và làm Đất Thánh bây giờ .

Ký tên dâng đất là ông trùm Tường con cả Đẩu, số đất dâng một miếng là 72 tầm, một miếng nữa là 40 tầm(?). Không biết mỗi tầm là bao nhiêu thước vuông. Cũng không biết miếng nào cất Nhà thờ và miếng nào là Đất Thánh.

Từ 200 năm nay, tổ tiên ông bà cha mẹ con cái Họ đạo Bãi Xan đều an nghỉ tại đây để chờ ngày sống lại. Có những mồ mả thật xưa bằng đá xanh hoặc bằng đá ong. Có một mả đá có ghi số năm lâu nhất là 1840 nghĩa là đã được 172 năm, tức là vào thời vua Minh Mạng.

Đặc biệt, tại đất thánh Bãi Xan, phía bên phải Lễ đài có ngôi mộ có khung sắt bao xung quanh. Trên mộ có tấm bia cẩm thạch và mấy dòng chữ bằng tiếng La Tinh có nghĩa là:

Đây là nơi an nghỉ,
Chờ ngày sống lại hiển vinh
Của cha Henry BORELLE
Cha chính địa phận Tây Đàng Trong
Ngày 15.07.1860

Năm 1860, là lúc cha Tự Đức bắt đạo ác liệt nhất, Cha Borelle về trú ẩn tại Cái Nhum, ở đó cũng để lo dạy dỗ các em tu sinh gởi sang học tại chủng viện bên Lào. Cha đến Bãi Xan lén lút để giúp các cha cấm phòng. Lúc đó cha sở Bãi Xan là cha Tuyết với và cha khác.

Đột nhiên cha Borelle bị ngã bệnh nguy tử, và sau khi chịu các Bí tích cha đã qua đời và được chôn âm thầm tại vườn nhà ông Mùa bà Kẹo ở Ấp Thượng. Sau mới được lấy cốt đem về nhà thờ ngoài Vàm, và cuối cùng mới được cải táng đem về đất thánh Bãi Xan bây giờ.

Ở trong mộ cha Borelle bây giờ, chẳng những có hài cốt của cha Borelle, mà có hài cốt của hai Cha khác, thứ nhất là hài cốt của Cha Điền là cha sở đầu tiên của họ đạo Bãi Xan. Cha Điền ở Bãi Xan từ 1825 chết năm 1840. Kế đến là hài cốt của Cha Hiển, đầu tiên cha được chôn tại nhà thờ ở Mả Vôi. Sau Cha Thịnh đem hài cốt Cha về Nhà thờ ngoài sông cái. Và cuối cùng hài cốt cha được đưa vào Đất Thánh Bãi Xan chôn chung mộ với cha Borelle. 

Trong đất thánh Bãi Xan hiện nay, còn có mộ phần của một số Cha:

- Mộ Cha Gioakim Thiên, Cha sở Bãi Xan (1939)
- Mộ Cha Phêrô Phạm Văn Binh (1945)
- Hài cốt Cha Matthia Nguyễn Thành Thi (1929-1995)
- Hài cốt Cha Micae Nguyễn Văn Học (1907-1984)
- Mộ Cha Phêrô Phạm Tuấn Tri (1918-2010)

Thời chiến tranh, Đất Thánh Bãi Xan cỏ rác hoang vu. Nhưng từ sau khi yên giặc, Đất Thánh đã được tu bổ và chỉnh trang lại toàn diện, bơm cát hàng ngàn mét khối lấp những chỗ trũng, xây tường trào bao xung quanh, xây dựng lễ đài với Cây Thánh Giá lớn và tượng Đức Mẹ ôm xác Chúa Giêsu, có hệ thống đèn, mở những con đường lưu thông khắp nơi trong Đất Thánh và tráng xi măng sạch sẽ.

Trong Đất Thánh cũng có cất 2 nhà hài cốt với 1000 hộc để xương, để ai muốn dùng thì có sẵn, xem ra trong họ đạo thích xây mồ mả cho người chết hơn là đem hài cốt vào  trong nhà.

Trong Đất Thánh cũng có khu chôn theo quy hoạch, trong khu có xây kim tỉnh để sẵn, có hàng có lối. Mồ mả trong khu quy hoạch xây một kiểu như nhau làm cho Đất Thánh thêm vẻ mỹ quan.

Người ta hay kể lại : hồi trước ban đêm đi qua Đất Thánh thì rất sợ ma, bây giờ Đất Thánh trở thành nơi du lịch hứng gió. Người sống và người chết xem ra rất gần gũi với nhau. Chiều tối nào cũng có mấy người âm thầm vào viếng Đất Thánh hoặc đi đàng Thánh Giá. 

Vinh dự nhất cho họ đạo Bãi Xan là năm nào, vào ngày lễ Các Đẳng mùng 2 tháng 11, cũng như vào ngày mùng 2 tết, Họ đạo có dịp đón rước Đức cha Toma về làm lễ  tại Đất Thánh để cầu nguyện cho mọi người Bãi Xan đã qua đời và đang an nghỉ tập trung tại Đất Thánh này, chờ ngày sống lại vinh hiển. Trong những lần làm lễ tại Đất Thánh như vậy Đức cha hay nhắc đến những ông bà tổ tiên, là cội nguồn của họ đạo, của thế hệ con cháu ngày nay. Mỗi lần được Đức cha nhắc đến như vậy dù thời gian có trôi qua 200 năm chúng ta vẫn thấy mình không xa lạ với ông bà tổ tiên và chúng ta cũng không thấy xa lạ với nhau, vì tất cả chúng ta đều có cùng một nguồn gốc và cùng một tổ  tiên với nhau.

(còn tiếp)
PHẦN BỐN: HỌ ĐẠO BÃI XAN THỜI HẬU CHIẾN

Quay Lại



TIN TỨC LIÊN QUAN

BÌNH LUẬN:

Họ Tên:

Email:   

Tiêu đề:

Nội dung:




del
LIÊN HỆ

phuongnam_bx@yahoo.com